Geleceği Şimdiden görebilmek

Mayıs sonunda New York’ta düzenlenen Dünya Bilim Fuarı’na katılan konuşmacılardan biri de ünlü
mucit ve fütürist Ray Kurzweil’di. Onun Festival’deki konuşması sırasında açıkladığı bazı gelecek
tahminleri şöyle:
• 10 yıl sonra, alacağınız bir ilaç
sayesinde kilo almadan istediğinizi
yiyebileceksiniz.
• Güneş enerjisi şu an için ekonomik
olmayabilir ama nanoteknolojideki
gelişmelerin artan hızı sayesinde 5 yıl
içinde fosil yakıtlar kadar ucuz olacak
ve 20 yıl sonra bütün enerjimizi temiz
kaynaklardan elde edeceğiz.
• Yalnızca 15 yıl sonra ortalama
yaşam uzunluğunuz yaşlandığınızdan
daha hızlı artacak. 2050’den önce de
devrimsel bir insan-makine iç içeliği
yaşanacak ve sürekli gelişen
yazılımlar sayesinde ölümsüzlüğe
giderek yaklaşılacak.
Ray Kurzweil bir medyum ya da
sıradan bir bilimkurgu fantezicisi
değil. Bilim dünyasında saygın bir yeri
olan, güneş enerjisine ilişkin
öngörüleri ABD Ulusal Mühendislik
Akademisi tarafından yayınlanmış bir
bilim insanı. Geleceğe yönelik
öngörülerini İvmeli Kazançlar Yasası
ile açıklayan Kurzweil, Bilim
Festivali’nde bu yasayı çeşitli grafikler
kullanarak anlattı. Örnek olarak da
kendi geliştirdiği Kurzweil Okuma
Aygıtı’nı verdi.
Kurzweil 1976’da körler için herhangi
yazılı bir metni tarayan ve onu yüksek
sesle okuyan bir aygıt yapmıştı. O
zaman bu aygıt yaklaşık bir çamaşır
makinesi büyüklüğündeydi.
Kurzweil’in ilk müşterisi de ünlü
müzisyen Steve Wonder’di. Kurzweil
o dönemde bir de öngörüde
bulunmuştu: Körler için herhangi bir
yerde her türlü metni okuyabilecek el
büyüklüğünde bir elektronik aygıt 21.
yüzyılın başında piyasada olacaktır.
2002’de bu öngörüsünü biraz daha
daralttı ve 2008 yılını işaret etti. İki ay
önceki Dünya Bilim Festivali’nde
Kurzweil cebinden çıkardığı cep
telefonu büyüklüğünde bir aygıtla
festival broşürünü çevresindekilere
yüksek sesle dinleterek bu
öngörüsünün gerçekleştiğini gösterdi.
1980’li yılların sonunda, bir
makinenin bir insanı satrançta
yenebileceğini ve bunun 1998’de
gerçekleşeceğini söyleyen Kurzweil o
zaman yanılmıştı. Çünkü Deep Blue
(Derin Mavi) adlı bilgisayar,
Kasparov’u 1997’de yenmişti. Ancak
bir yıllık bir yanılgı da hiç fena
sayılmaz.
Teknolojinin bazı yönlerinin
kolaylıkla tahmin edilebilecek şekilde
gelişme gösterdiğini belirten
Kurzweil, bilgisayarların hesaplama
gücünün yüzyılın başındaki
elektromekanik makineler zamanında
her üç yılda bir ikiye katlandığını,
yüzyılın ortalarında bu zamanın iki
yıla indiğini ve bugünlerde de artık
her yıl ikiye katlandığını gösteren
grafikler gösterdi.
Kurzweil’in başka bazı grafikleri,
patent sayısındaki, telefon
kullanımındaki, eğitime harcanan
paradaki katlanarak artan değişimi
gösteriyordu. Bir başka grafikte de
teknolojinin gelişimi taş devrinden
günümüze kadar ortaya koyuluyordu.
Kurzweil şimdi de bilgi teknolojileri
sayesinde başta biyoloji, tıp ve enerji
olmak üzere birçok alanda devrim
yaşanacağını ileri sürüyor. Grafikleri,
nanoteknoloji konusunda üstel artış
gösteren bir eğrinin daha başlarını
yaşamakta olduğumuzu ortaya
koyuyor. Bu bilgilerin ışığında
Kurzweil, 2020’li yıllarda insan
beynine bilgisayar parçalarının
takılabileceğini ve insanlar kadar
akıllı makinelerin yapılabileceğini
öngörüyor.
Bu konuyu Kurzweil ile Festival’de
tartışan nörobilimci Vilayanur S.
Ramachandran Kurzweil’e katılmıyor.
O, insan beyninin çok karmaşık bir
yapıda olduğunu, düşünen, empatik
bir makine yapılabileceğini ama
yapılan makinenin insan beyni gibi
çalışmayacağını düşünüyor. İnsanın
evriminin rasgele olduğunu ve bu
konuda tersine mühendislik yapmanın
çok zor olduğunu söylüyor.
Kurzweil, genelde benzer davranış
gösteren gelişim grafiklerinin ilk
zamanlarındaki yavaşlığa ve
çizgiselliğe aldanan bilim insanlarının
umutsuzluğa kapılabileceğini
söylüyor. İnsan genomunun %1’lik
bölümünü çözmenin yıllar aldığını,
ancak bundan sonraki her yılda bu
oranın ikiye katlanarak, insan
genomunun tamamını çözmenin
yalnızca yedi yıl daha alacağını da
ekliyor.
Kurzweil bu grafiklerine o kadar çok
güveniyor ki, 2029’da bir insanla
sohbet edebilecek ve insan olmadığı
anlaşılamayacak, Turing testinden
geçebilen bir makine yapılabileceği
konusunda Lotus yazılımının
yaratıcısı Mitch Kapor ile 10.000 $’lık
bir iddiaya bile girmiş.